اگر موتور، روح خودرو باشد، باتری خودرو قطعاً قلب آن است. از اولین نمونه‌های سربی-اسیدی تا فناوری‌های پیشرفته لیتیوم-یون، تحول انواع باتری خودرو انقلابی در صنعت حمل‌و‌نقل ایجاد کرده است. این مقاله به شما نشان می‌دهد چگونه باتری اتومبیل از یک جعبه ساده به یک سیستم هوشمند تبدیل شده است.
آیا می‌دانید تفاوت باتری‌های خودرو در چیست؟ با ما همراه باشید تا رازهای پنهان نحوه عملکرد باتری خودرو را کشف کنید و با آینده این فناوری آشنا شوید!
تولد یک نیرو؛ نگاهی به درون باتری خودرو
در اعماق هر خودرو، جعبه کوچکی نهفته که زندگی را به تمام سیستم‌ها می‌دمد! باتری خودرو مانند یک نیروگاه مینیاتوری است که انرژی شیمیایی را به الکتریسیته تبدیل می‌کند. این جعبه جادویی، برق لازم برای استارت زدن، روشنایی و عملکرد سیستم‌های الکترونیکی را تأمین می‌نماید.
اما نحوه عملکرد باتری خودرو چگونه است؟ در ادامه با اجزای شگفت‌انگیز این منبع انرژی و راز تبدیل مواد شیمیایی به جریان برق آشنا خواهیم شد. باتری اتومبیل شما بیش از یک وسیله ساده است – یک شاهکار مهندسی !
اجزای سازنده؛ از صفحات سربی تا الکترولیت جادویی
درون هر باتری خودرو، ترکیبی هوشمند از مواد شیمیایی در حال فعالیت است. صفحات سربی (آند و کاتد) که با اکسید سرب پوشش داده شده‌اند، هسته اصلی این سیستم را تشکیل می‌دهند. این صفحات در محلول الکترولیت اسیدی غوطه‌ور هستند که نقش کاتالیزور را در واکنش‌های شیمیایی ایفا می‌کند.
نکته جالب اینکه تاثیر دما بر باتری خودرو مستقیماً بر عملکرد این الکترولیت اثر می‌گذارد. این ساختار ظریف اما دقیق، اساس کار تمام انواع باطری خودرو سنتی را تشکیل می‌دهد.
راز تبادل انرژی؛ چگونه باتری برق تولید می‌کند
باتری خودرو با انجام واکنش‌های شیمیایی کنترل‌شده، انرژی الکتریکی تولید می‌کند. هنگام استارت زدن، واکنش بین صفحات سربی و الکترولیت اسید سولفوریک، الکترون‌ها را آزاد می کند؛ این نحوه عملکرد باتری خودرو در واقع تبدیل انرژی شیمیایی به الکتریسیته است و هنگام شارژ، این فرآیند معکوس شده و انرژی ذخیره می‌شود.
جالب است بدانید یک باتری ماشین معمولی می‌تواند تا 50 آمپر جریان را برای استارت زدن موتور تأمین کند. این فرآیند پیوسته، نیروی لازم برای روشن ماندن سیستم‌های الکتریکی خودرو را فراهم می‌سازد.
انواع باتری‌های خودرو؛ از سنتی تا مدرن
از اولین باتری اتومبیل سربی-اسیدی تا فناوری‌های پیشرفته امروزی، تحول انواع باتری خودرو مسیری پرتکاپو را طی کرده است. باتری‌های قدیمی با ساختار ساده‌شان جای خود را به نمونه‌های مدرنی داده‌اند که با بهره‌وری بالاتر و دوام بیشتر، نیاز خودروهای امروزی را پاسخ می‌دهند. تفاوت باتری‌های خودرو در مواد به‌کاررفته، روش‌های شارژ و ظرفیت ذخیره‌سازی، نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر این فناوری حیاتی است.
از اسید-سربی آشنا تا AGM و EFB با کارایی بیشتر
در میان انواع باتری خودرو، نمونه‌های سربی-اسیدی هنوز پرکاربردترین هستند، اما فناوری‌های جدیدتری مانند AGM (Absorbent Glass Mat) و EFB (Enhanced Flooded Battery) تحولی در این حوزه ایجاد کرده‌اند. باتری‌های AGM با طراحی بدون نیاز به نگهداری و مقاومت بیشتر در برابر لرزش، گزینه‌ای ایده‌آل برای خودروهای مجهز به سیستم start-stop هستند. از طرفی، باتری ماشین های EFB با بهبود ساختار صفحات سربی، عمر طولانی‌تری ارائه می‌دهند. این پیشرفتها نحوه عملکرد باتری خودرو را متحول کرده‌اند.
آینده در دستان لیتیوم-یون؛ باتری خودروهای الکتریکی
انقلاب صنعت خودرو با ظهور باتری های لیتیوم-یونی آغاز شده و این نسل از باتری خودرو با چگالی انرژی بالاتر، وزن کمتر و عمر چرخه‌ای طولانی‌تر، خودروهای الکتریکی را ممکن ساخته‌اند. تفاوت در این فناوری به وضوح در ظرفیت ذخیره‌سازی 3 تا 5 برابری نسبت به انواع سربی-اسیدی مشهود است. با پیشرفت مداوم در ترکیبات کاتدی (مانند NMC و LFP)، این فناوری به سرعت در حال تکامل است و آینده‌ای سبزتر را نوید می‌دهد.
سخن پایانی
باتری خودرو، قلب تپنده سیستم الکتریکی هر خودرو است که از فناوری سربی-اسیدی سنتی تا نمونه‌های پیشرفته AGM، EFB و لیتیوم-یون تکامل یافته و امروزه باتری‌ها نه‌تنها وظیفه استارت زدن، بلکه تأمین انرژی سیستم‌های پیچیده الکترونیکی را نیز برعهده دارند.
گروه کارخانجات نیروگستران خراسان به‌عنوان اولین تولید کننده باتری های سیلد کلسیمی در ایران یکی از تولیدکنندگان مطرح باتری های خودرو، موتورسیکلت، ذخیره ساز و (EFB – AGM) start-stop با بهره‌گیری از فناوری‌های روز و رعایت استانداردهای کیفیت، نقش مهمی در تأمین این محصول حیاتی ایفا می‌کند. این شرکت با تمرکز بر نوآوری و دوام محصولات، گزینه‌ای مطمئن به شمار میرود.
